[work in progress]
दुर्गा आपदुद्धाराष्टकस्तोत्रं
नमस्ते शरण्ये शिवे सानुकम्पे नमस्ते जगद्व्यापिके विश्वरूपे |
नमस्ते जगद्वन्द्यपादारविन्दे नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||१||
नमस्ते जगच्चिन्त्यमानस्वरूपे नमस्ते महायोगिविज्ञानरूपे |
नमस्ते नमस्ते सदानन्द रूपे नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||२||
अनाथस्य दीनस्य तृष्णातुरस्य भयार्तस्य भीतस्य बद्धस्य जन्तोः |
त्वमेका गतिर्देवि निस्तारकर्त्री नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||३||
अरण्ये रणे दारुणे शुत्रुमध्ये जले सङ्कटे राजग्रेहे प्रवाते |
त्वमेका गतिर्देवि निस्तार हेतुर्नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||४||
अपारे महदुस्तरेऽत्यन्तघोरे विपत् सागरे मज्जतां देहभाजाम् |
त्वमेका गतिर्देवि निस्तारनौका नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||५||
नमश्चण्डिके चण्डोर्दण्डलीलासमुत्खण्डिता खण्डलाशेषशत्रोः |
त्वमेका गतिर्विघ्नसन्दोहहर्त्री नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||६||
त्वमेका सदाराधिता सत्यवादिन्यनेकाखिला क्रोधना क्रोधनिष्ठा |
इडा पिङ्गला त्वं सुषुम्ना च नाडी नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||७||
नमो देवि दुर्गे शिवे भीमनादे सदासर्वसिद्धिप्रदातृस्वरूपे |
विभूतिः सतां कालरात्रिस्वरूपे नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||८||
शरणमसि सुराणां सिद्धविद्याधराणां मुनिदनुजवराणां व्याधिभिः पीडितानाम् |
नृपतिगृहगतानां दस्युभिस्त्रासितानां त्वमसि शरणमेका देवि दुर्गे प्रसीद ||९||
|| इति सिद्धेश्वरतन्त्रे हरगौरीसंवादे आपदुद्धाराष्टकस्तोत्रं सम्पूर्णम् ||
Translation and Word by Word Meaning
नमस्ते शरण्ये शिवे सानुकम्पे नमस्ते जगद्व्यापिके विश्वरूपे |
नमस्ते जगद्वन्द्यपादारविन्दे नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||१||
नमस्ते - नमस् + ते - Salutations to you
शरण्ये [सम्बोधनम् (Vocative) of शरण्या ] - One who affords shelter, protection or defence
शिवे [सम्बोधनम् (Vocative) of शिवा ] - auspicious , propitious , gracious , favourable , benign , kind ,
benevolent
सानुकम्पे [सम्बोधनम् (Vocative) of सानुकम्पा ] - full of pity , compassionate , tender
जगद्व्यापिके [सम्बोधनम् (Vocative) of जगद्व्यापिका] - omni-present
विश्वरूपे [सम्बोधनम् (Vocative) of विश्वरूपा] - wearing all forms , manifold
जगद्वन्द्यपादारविन्दे [सम्बोधनम् (Vocative) of Compound जगद्+वन्द्य+पाद+अरविन्द] - the Universally Revered lotus-footed one
जगत्तारिणि [सम्बोधनम् (Vocative) of जगत्तारिणी] - savior of the world
त्राहि [ Imperative Mood 2nd Person singular] - May you protect
दुर्गे [सम्बोधनम् (Vocative) of दुर्गा] - the inaccessible or terrific goddess
Salutations to you, O Giver of Shelter, O Auspicious One, O Compassionate One !
Salutations to you, O Omnipresent One, O Goddess with Many Forms !
Salutations to you, O Universally Revered Lotus-footed one !
Salutations to you, O Savior of the World, may you protect (us) O Durga !
नमस्ते जगच्चिन्त्यमानस्वरूपे नमस्ते महायोगिविज्ञानरूपे |
नमस्ते नमस्ते सदानन्द रूपे नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||२||
जगच्चिन्त्यमानस्वरूपे - in the from of one who thinks about the world
चिन्त्य = to be considered or reflected or meditated upon
चिन्त्यमान् = one who thinks (from chintyamat nom. sing)
महायोगिविज्ञानरूपे [सम्बोधनम् (Vocative) of महायोगिविज्ञानरूपा ] - one who is a great ascetic and knowledgeable
सदानन्दरूपे [सम्बोधनम् (Vocative) of सदानन्दरूपा] - one who is in state of Perpetual Bliss
Salutations to you, O you who ever thinks about the world !
Salutations to you, O you who are a great ascetic and knowledgeable !
Salutations to you, Salutations to you who are in state of Perpetual Bliss !
Salutations to you, O Savior of the World, may you protect (us) O Durga !
अनाथस्य दीनस्य तृष्णातुरस्य भयार्तस्य भीतस्य बद्धस्य जन्तोः |
त्वमेका गतिर्देवि निस्तारकर्त्री नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||३||
अनाथस्य [अनाथ] = of an orphan
दीनस्य [दीन] = of the wretched
तृष्णातुरस्य = of the thirsty
भयार्तस्य = of the distressed
भीतस्य = of the scared
बद्धस्य = of the bound
जन्तोः (जन्तु) = of men
देवि - [सम्बोधनम् (Vocative) of देवी] - goddess
त्वमेका गतिर्देवि - You are the only refuge O Goddess
निस्तार = deliverance
Of orphans, the wretched, the thirsty, the distressed,
the scared, the bound, and men,
you are the only refuge O Goddess !
Salutations to you, O Bestower of Deliverance !
Salutations to you, O Savior of the World, may you protect (us) O Durga !
अरण्ये रणे दारुणे शुत्रुमध्ये जले सङ्कटे राजग्रेहे प्रवाते |
त्वमेका गतिर्देवि निस्तार हेतुर्नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||४||
अरण्ये - in a forest
रणे - during a war
दारुणे - harsh and cruel
शुत्रुमध्ये - amidst enemies
जले - in water
सङ्कटे - in danger
राजग्रेहे -
प्रवाते - in windy conditions
अपारे महदुस्तरेऽत्यन्तघोरे विपत् सागरे मज्जतां देहभाजाम् |
त्वमेका गतिर्देवि निस्तारनौका नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||५||
अपारे -
महदुस्तरे - in times of great difficulty
विपत्सागरे - during oceans fo trouble
नमश्चण्डिके चण्डोर्दण्डलीलासमुत्खण्डिता खण्डलाशेषशत्रोः |
त्वमेका गतिर्विघ्नसन्दोहहर्त्री नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||६||
नमश्चण्डिके - salutations to Chandika
चण्डोर्दण्डलीलासमुत्खण्डिता
त्वमेका सदाराधिता सत्यवादिन्यनेकाखिला क्रोधना क्रोधनिष्ठा |
इडा पिङ्गला त्वं सुषुम्ना च नाडी नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||७||
सत्यवादिन्यनेकाखिला - सत्यवादिनी + अनेका + अखिला
अखिल - mf(आ)n. without a gap , complete , whole
क्रोधना - inclined to wrath , passionate , angry
इडा, पिङ्गला , सुषुम्ना , नाडी - vessels in the body according to the योग philosophy are the chief passages of breath and air
पिङ्गला - the right of 3 tubular vessels
नमो देवि दुर्गे शिवे भीमनादे सदासर्वसिद्धिप्रदातृस्वरूपे |
विभूतिः सतां कालरात्रिस्वरूपे नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||८||
भीमनादे
भीमनाद - a terrific sound, one sending forth a terrific sound, a lion
सदासर्वसिद्धिप्रदातृस्वरूपे from ( सदा + सर्वसिद्धि + प्रदातृ + स्वरूपे) - the constant bestower of prosperity and bliss
विभूतिः - f. manifestation of might , great power , superhuman power (consisting of eight faculties
, especially attributed to शिव , but supposed also to be attainable by human beings through worship of that deity , viz. अणिमन् , the power of becoming as minute as an atom ; लघिमन् , extreme lightness ; प्रा*प्ति , attaining or reaching anything [e.g. the moon with the tip of the finger] ; प्राकाम्य , irresistible will ; महिमन् , illimitable bulk ; ईशिता , supreme dominion ; वशिता , subjugating by magic ; and कामा*वसायिता , the suppressing all desires)
सतां - { g. pl. m. | g. pl. n. }[sat]- among the Real, among existence
कालरात्रिस्वरूपे - the night of all-destroying time , night of destruction at the end of the world (often
personified and identified with दुर्गा or with one of her शक्तिs)
Salutations to you, O Goddess, O Durga, O Auspicious One,
O Lioness, O Constant bestower of prosperity !
शरणमसि सुराणां सिद्धविद्याधराणां मुनिदनुजवराणां व्याधिभिः पीडितानाम् |
नृपतिगृहगतानां दस्युभिस्त्रासितानां त्वमसि शरणमेका देवि दुर्गे प्रसीद ||९||
|| इति सिद्धेश्वरतन्त्रे हरगौरीसंवादे आपदुद्धाराष्टकस्तोत्रं सम्पूर्णम् ||
दुर्गा आपदुद्धाराष्टकस्तोत्रं
नमस्ते शरण्ये शिवे सानुकम्पे नमस्ते जगद्व्यापिके विश्वरूपे |
नमस्ते जगद्वन्द्यपादारविन्दे नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||१||
नमस्ते जगच्चिन्त्यमानस्वरूपे नमस्ते महायोगिविज्ञानरूपे |
नमस्ते नमस्ते सदानन्द रूपे नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||२||
अनाथस्य दीनस्य तृष्णातुरस्य भयार्तस्य भीतस्य बद्धस्य जन्तोः |
त्वमेका गतिर्देवि निस्तारकर्त्री नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||३||
अरण्ये रणे दारुणे शुत्रुमध्ये जले सङ्कटे राजग्रेहे प्रवाते |
त्वमेका गतिर्देवि निस्तार हेतुर्नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||४||
अपारे महदुस्तरेऽत्यन्तघोरे विपत् सागरे मज्जतां देहभाजाम् |
त्वमेका गतिर्देवि निस्तारनौका नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||५||
नमश्चण्डिके चण्डोर्दण्डलीलासमुत्खण्डिता खण्डलाशेषशत्रोः |
त्वमेका गतिर्विघ्नसन्दोहहर्त्री नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||६||
त्वमेका सदाराधिता सत्यवादिन्यनेकाखिला क्रोधना क्रोधनिष्ठा |
इडा पिङ्गला त्वं सुषुम्ना च नाडी नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||७||
नमो देवि दुर्गे शिवे भीमनादे सदासर्वसिद्धिप्रदातृस्वरूपे |
विभूतिः सतां कालरात्रिस्वरूपे नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||८||
शरणमसि सुराणां सिद्धविद्याधराणां मुनिदनुजवराणां व्याधिभिः पीडितानाम् |
नृपतिगृहगतानां दस्युभिस्त्रासितानां त्वमसि शरणमेका देवि दुर्गे प्रसीद ||९||
|| इति सिद्धेश्वरतन्त्रे हरगौरीसंवादे आपदुद्धाराष्टकस्तोत्रं सम्पूर्णम् ||
Translation and Word by Word Meaning
नमस्ते शरण्ये शिवे सानुकम्पे नमस्ते जगद्व्यापिके विश्वरूपे |
नमस्ते जगद्वन्द्यपादारविन्दे नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||१||
नमस्ते - नमस् + ते - Salutations to you
शरण्ये [सम्बोधनम् (Vocative) of शरण्या ] - One who affords shelter, protection or defence
शिवे [सम्बोधनम् (Vocative) of शिवा ] - auspicious , propitious , gracious , favourable , benign , kind ,
benevolent
सानुकम्पे [सम्बोधनम् (Vocative) of सानुकम्पा ] - full of pity , compassionate , tender
जगद्व्यापिके [सम्बोधनम् (Vocative) of जगद्व्यापिका] - omni-present
विश्वरूपे [सम्बोधनम् (Vocative) of विश्वरूपा] - wearing all forms , manifold
जगद्वन्द्यपादारविन्दे [सम्बोधनम् (Vocative) of Compound जगद्+वन्द्य+पाद+अरविन्द] - the Universally Revered lotus-footed one
जगत्तारिणि [सम्बोधनम् (Vocative) of जगत्तारिणी] - savior of the world
त्राहि [ Imperative Mood 2nd Person singular] - May you protect
दुर्गे [सम्बोधनम् (Vocative) of दुर्गा] - the inaccessible or terrific goddess
Salutations to you, O Giver of Shelter, O Auspicious One, O Compassionate One !
Salutations to you, O Omnipresent One, O Goddess with Many Forms !
Salutations to you, O Universally Revered Lotus-footed one !
Salutations to you, O Savior of the World, may you protect (us) O Durga !
नमस्ते जगच्चिन्त्यमानस्वरूपे नमस्ते महायोगिविज्ञानरूपे |
नमस्ते नमस्ते सदानन्द रूपे नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||२||
जगच्चिन्त्यमानस्वरूपे - in the from of one who thinks about the world
चिन्त्य = to be considered or reflected or meditated upon
चिन्त्यमान् = one who thinks (from chintyamat nom. sing)
महायोगिविज्ञानरूपे [सम्बोधनम् (Vocative) of महायोगिविज्ञानरूपा ] - one who is a great ascetic and knowledgeable
सदानन्दरूपे [सम्बोधनम् (Vocative) of सदानन्दरूपा] - one who is in state of Perpetual Bliss
Salutations to you, O you who ever thinks about the world !
Salutations to you, O you who are a great ascetic and knowledgeable !
Salutations to you, Salutations to you who are in state of Perpetual Bliss !
Salutations to you, O Savior of the World, may you protect (us) O Durga !
अनाथस्य दीनस्य तृष्णातुरस्य भयार्तस्य भीतस्य बद्धस्य जन्तोः |
त्वमेका गतिर्देवि निस्तारकर्त्री नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||३||
अनाथस्य [अनाथ] = of an orphan
दीनस्य [दीन] = of the wretched
तृष्णातुरस्य = of the thirsty
भयार्तस्य = of the distressed
भीतस्य = of the scared
बद्धस्य = of the bound
जन्तोः (जन्तु) = of men
देवि - [सम्बोधनम् (Vocative) of देवी] - goddess
त्वमेका गतिर्देवि - You are the only refuge O Goddess
निस्तार = deliverance
Of orphans, the wretched, the thirsty, the distressed,
the scared, the bound, and men,
you are the only refuge O Goddess !
Salutations to you, O Bestower of Deliverance !
Salutations to you, O Savior of the World, may you protect (us) O Durga !
अरण्ये रणे दारुणे शुत्रुमध्ये जले सङ्कटे राजग्रेहे प्रवाते |
त्वमेका गतिर्देवि निस्तार हेतुर्नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||४||
अरण्ये - in a forest
रणे - during a war
दारुणे - harsh and cruel
शुत्रुमध्ये - amidst enemies
जले - in water
सङ्कटे - in danger
राजग्रेहे -
प्रवाते - in windy conditions
अपारे महदुस्तरेऽत्यन्तघोरे विपत् सागरे मज्जतां देहभाजाम् |
त्वमेका गतिर्देवि निस्तारनौका नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||५||
अपारे -
महदुस्तरे - in times of great difficulty
विपत्सागरे - during oceans fo trouble
नमश्चण्डिके चण्डोर्दण्डलीलासमुत्खण्डिता खण्डलाशेषशत्रोः |
त्वमेका गतिर्विघ्नसन्दोहहर्त्री नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||६||
नमश्चण्डिके - salutations to Chandika
चण्डोर्दण्डलीलासमुत्खण्डिता
त्वमेका सदाराधिता सत्यवादिन्यनेकाखिला क्रोधना क्रोधनिष्ठा |
इडा पिङ्गला त्वं सुषुम्ना च नाडी नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||७||
सत्यवादिन्यनेकाखिला - सत्यवादिनी + अनेका + अखिला
अखिल - mf(आ)n. without a gap , complete , whole
क्रोधना - inclined to wrath , passionate , angry
इडा, पिङ्गला , सुषुम्ना , नाडी - vessels in the body according to the योग philosophy are the chief passages of breath and air
पिङ्गला - the right of 3 tubular vessels
नमो देवि दुर्गे शिवे भीमनादे सदासर्वसिद्धिप्रदातृस्वरूपे |
विभूतिः सतां कालरात्रिस्वरूपे नमस्ते जगत्तारिणि त्राहि दुर्गे ||८||
भीमनादे
भीमनाद - a terrific sound, one sending forth a terrific sound, a lion
सदासर्वसिद्धिप्रदातृस्वरूपे from ( सदा + सर्वसिद्धि + प्रदातृ + स्वरूपे) - the constant bestower of prosperity and bliss
विभूतिः - f. manifestation of might , great power , superhuman power (consisting of eight faculties
, especially attributed to शिव , but supposed also to be attainable by human beings through worship of that deity , viz. अणिमन् , the power of becoming as minute as an atom ; लघिमन् , extreme lightness ; प्रा*प्ति , attaining or reaching anything [e.g. the moon with the tip of the finger] ; प्राकाम्य , irresistible will ; महिमन् , illimitable bulk ; ईशिता , supreme dominion ; वशिता , subjugating by magic ; and कामा*वसायिता , the suppressing all desires)
सतां - { g. pl. m. | g. pl. n. }[sat]- among the Real, among existence
कालरात्रिस्वरूपे - the night of all-destroying time , night of destruction at the end of the world (often
personified and identified with दुर्गा or with one of her शक्तिs)
Salutations to you, O Goddess, O Durga, O Auspicious One,
O Lioness, O Constant bestower of prosperity !
शरणमसि सुराणां सिद्धविद्याधराणां मुनिदनुजवराणां व्याधिभिः पीडितानाम् |
नृपतिगृहगतानां दस्युभिस्त्रासितानां त्वमसि शरणमेका देवि दुर्गे प्रसीद ||९||
|| इति सिद्धेश्वरतन्त्रे हरगौरीसंवादे आपदुद्धाराष्टकस्तोत्रं सम्पूर्णम् ||